(Με αφορμή τη συμμετοχή μου , ως ομιλήτρια, στην παρουσίαση του βιβλίου της Βασιλικής Μπατζιφώτη «Μια τάξη ίδια με όλες τις άλλες» θέλησα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος εκπαιδευτικός ο οποίος επιδιώκει να επιτύχει τη συμπερίληψη στην τάξη του στο μέγιστο βαθμό).
Η συμπεριληπτικότητα στην εκπαίδευση αποτελεί μια πρόκληση αλλά και μια αναγκαιότητα. Ο εκπαιδευτικός, ως κεντρική φιγούρα στην εκπαιδευτική διαδικασία, καλείται να εξασφαλίσει ότι όλοι οι μαθητές, ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, θρησκείας, ή μαθησιακών δυσκολιών, συμμετέχουν ισότιμα στην τάξη. Αλλά πόσο εύκολο είναι να είναι κάποιος πραγματικά συμπεριληπτικός;
Αρχικά, απαιτείται ευαισθησία και επίγνωση της διαφορετικότητας. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να αναγνωρίζει και να σέβεται τις πολιτισμικές και κοινωνικές διαφορές των μαθητών του. Αυτό απαιτεί συνεχή επιμόρφωση και αυτοκριτική για να αποφεύγονται στερεότυπα και προκαταλήψεις που μπορεί να αποκλείσουν ορισμένες ομάδες μαθητών. Δεν είναι εύκολο να αποβληθούν παγιωμένες αντιλήψεις, αλλά είναι απαραίτητο για τη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού περιβάλλοντος.
Επιπλέον, η προσαρμογή της διδασκαλίας είναι κρίσιμη. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να χρησιμοποιούν ποικιλία διδακτικών μεθόδων, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των μαθητών. Η διαφοροποιημένη διδασκαλία, η χρήση πολυμεσικών εργαλείων και η συνεργατική μάθηση είναι μερικές από τις πρακτικές που διευκολύνουν τη συμμετοχή όλων. Όμως, η εφαρμογή τους απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, και συχνά οι εκπαιδευτικοί νιώθουν πίεση λόγω περιορισμένων πόρων και χρόνου.
Τέλος, η διαχείριση της τάξης είναι ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας. Η διαμόρφωση ενός θετικού κλίματος, όπου οι μαθητές αισθάνονται ασφάλεια και αποδοχή, είναι καθοριστική για τη συμπεριληπτικότητα. Αυτό απαιτεί υπομονή, συνέπεια και κατανόηση από τον εκπαιδευτικό, καθώς και ανάπτυξη δεξιοτήτων στη διαχείριση συγκρούσεων.
Η συμπεριληπτικότητα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί συνεχή προσπάθεια, ευελιξία και προσωπική δέσμευση από τον εκπαιδευτικό. Παρότι οι δυσκολίες είναι πολλές, η ανταμοιβή είναι ανεκτίμητη: η δημιουργία ενός σχολείου όπου όλοι οι μαθητές αισθάνονται ότι ανήκουν και μπορούν να ανθίσουν!
Αργυρώ Αργύρη
Φιλόλογος ΕΚΠΑ
Msc, UTH, «Οργάνωση & Διοίκηση Εκπαίδευσης»
Msc, ΕΑΠ, ΕΚΠ