50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας: Η δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εξελίσσεται φέτος η δεξίωση για τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, στο Προεδρικό Μέγαρο, με οικοδέσποινα την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Στη δεξίωση παρίστανται μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Στέφανος Κασσελάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, ο πρόεδρος της ΚΟ της Νέας Αριστεράς Αλέξης Χαρίτσης, η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Δημήτρης Χούπης, ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Απόστολος Κακλαμάνης, ο Γιάννης  Στουρνάρας, υπουργοί, υφυπουργοί και επιχειρηματίες.

Στο Προεδρικό Μέγαρο, στο κέντρο της Αθήνας, λαμβάνει χώρα η δεξίωση για τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η οποία αποκτά ιδιαίτερο συμβολικό χαρακτήρα.

Κατά την ομιλία στη δεξίωση στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου για την 50η επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας, η κυρία Σακελλαροπούλου εξέφρασε την ευγνωμοσύνη όλων των Ελλήνων για όσους αγωνίστηκαν με αυτοθυσία απέναντι στη δικτατορία, που βασανίστηκαν απάνθρωπα, όπως ο Σπύρος Μουστακλής, ο Αλέκος Παναγούλης, ο Σάκης Καράγιωργας και σημείωσε ότι «Τιμάμε όλους εκείνους, παρόντες και απόντες, που διακινδύνευσαν τη νεότητά τους, την ελευθερία και τη ζωή τους, για το καλό όλων μας».

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές

Ανακάλεσε επίσης στις μνήμες όλων το Κυπριακό, τη μεγαλύτερη και ανοικτή πληγή του Ελληνισμού, πέντε δεκαετίες μετά την αποτρόπαιη τουρκική εισβολή και υπογράμμισε ότι «Η Κύπρος κέρδισε τη θέση που της αξίζει στην Ευρώπη. Είναι, όμως, ακόμη μια ημικατεχόμενη χώρα. Δεν ξεχνάμε ποτέ το πιο υψηλό εθνικό μας χρέος, την οριστική δικαίωση του κυπριακού αγώνα, στη βάση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και του ενωσιακού κεκτημένου».

Ακολούθως ανέφερε ότι «Γιορτάζουμε σήμερα τη Μεταπολίτευση, την πιο ομαλή και προοδευτική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας. Μια πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κατάκτηση των Ελλήνων. Με ορόσημο την καθολική απόλαυση της δημοκρατίας και την άρση των αποκλεισμών και των διακρίσεων. Το πολιτειακό επιλύθηκε, το Κομμουνιστικό Κόμμα νομιμοποιήθηκε, η εθνική αντίσταση αναγνωρίστηκε, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων καταργήθηκαν. Μπορεί αυτά να ηχούν τώρα αυτονόητα, αλλά υπήρξαν σημαντικά βήματα για μια Πολιτεία ελευθερίας και ισότητας. Οι αδιάβλητες εκλογές, η απρόσκοπτη εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία και η σταθερότητα του κοινοβουλευτισμού δείχνουν το βάθος και την αντοχή των δημοκρατικών μας θεσμών, ακόμα και σε δύσκολες στιγμές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα».

Ταυτόχρονα, επισήμανε ότι η Μεταπολίτευση είναι επίσης περίοδος διανοητικής ανάτασης και πρόσθεσε ότι «Τη λογοκρισία διαδέχθηκε η ελευθερία της έκφρασης, η άνοιξη στα Γράμματα και τις Τέχνες. Η ιδιωτική ζωή, τα ήθη και τα πρότυπα συμπεριφοράς, ξέφυγαν από τον συντηρητισμό του παρελθόντος. Η εκπαίδευση, προνόμιο άλλοτε των λίγων, κατέστη κοινό αγαθό και ιμάντας της κοινωνικής κινητικότητας. Οι Έλληνες απέκτησαν περισσότερες δυνατότητες και εμπλούτισαν τις παραστάσεις τους, σπούδασαν και ταξίδεψαν στο εξωτερικό».

(ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)

Ειδικότερα, υπενθύμισε, ότι «Την ιστορία μας σημάδεψε, όσο κανένα άλλο γεγονός, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνέχεια στην Ευρωζώνη. Συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, στους θεσμούς, στις αντιλήψεις και στον τρόπο ζωής μας. Η ευρωπαϊκή και η ελληνική ταυτότητα δεν διακρίνονται, είναι αναπόσπαστες. Η χώρα μας παγίωσε την παρουσία της στην καρδιά της Ένωσης, αποτελώντας εγγυητή ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Οι Έλληνες πρέπει να είναι περήφανοι για όσα κατάφεραν. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης άφησε πίσω της τη μεταπολεμική υστέρηση. Είναι πια μια άλλη Ελλάδα».

Ωστόσο, παρατήρησε, ότι «Περάσαμε, αυτόν τον μισό αιώνα, μεγάλες δοκιμασίες και ανατροπές. Βιώσαμε τις αλλεπάλληλες κρίσεις της εποχής μας, με κορυφαία τη δημοσιονομική. Αναμετρηθήκαμε με συσχετισμούς και παράγοντες εξωτερικούς, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Γίναμε μάρτυρες τραγικών συμβάντων, στο Μάτι και τα Τέμπη, που μας πλήγωσαν βαθιά.

Τα τραύματα της Μεταπολίτευσης μας καλούν σε αυτοκριτική, αναστοχασμό και εγρήγορση. Μας υπενθυμίζουν τη σημασία των συναινέσεων και του γενικού συμφέροντος έναντι της μικροπολιτικής και της αδράνειας για λόγους πολιτικού κόστους. Όπως και το καθήκον μας για μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή πολιτικής βίας και αμφισβήτησης των θεμελιωδών αξιών του πολιτεύματός μας. Η ποιότητα της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη, ούτε η ιστορία έχει γραμμική εξέλιξη. Ιδίως σε έναν κόσμο μεταβατικό και μετέωρο».

Αναφερόμενη στις σύγχρονες προκλήσεις τόνισε ότι είναι πολλαπλές και υπερβαίνουν τα εθνικά μας σύνορα. Όπως διευκρίνισε «Η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει επαναστατικές αλλαγές σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, η εργασία, η εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, ανησυχούμε για τις στρεβλώσεις της, τη διάβρωση της δημοκρατίας και της προσωπικής μας σφαίρας από τις ψευδείς ειδήσεις, την υποκατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από τους αλγόριθμους. Η ακρίβεια, η μείωση της αγοραστικής δύναμης και το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στους κερδισμένους και τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης υπαγορεύουν την ανάγκη ρυθμίσεων και δημόσιων πολιτικών, με άξονα την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα των ευκαιριών». Στο πλαίσιο αυτό, υποστήριξε ότι «Επιδιώκουμε ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο Κράτος, φιλικό στον πολίτη, δίκαιο, με βιώσιμη ανάπτυξη» και πρόσθεσε ότι «Η κλιματική κρίση μας απειλεί υπαρξιακά. Δεν συγχωρείται στην αντιμετώπισή της καμία αναβλητικότητα. Απαιτείται διεθνής συντονισμός και καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης όλων μας». Μιλώντας για το Μεταναστευτικό και Προσφυγικό ζήτημα, παρατήρησε ότι «η διαφύλαξη των συνόρων, μια υπόθεση ευρωπαϊκή, πρέπει να εναρμονίζεται με τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξίας» και πρόσθεσε ότι «Τραγωδίες όπως της Πύλου προσβάλλουν τον πυρήνα του πολιτισμού μας. Οι ένοπλες συρράξεις στην Ουκρανία και το Ισραήλ και η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα αναδεικνύουν τις εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες, καθώς και την ευθύνη μας να υπερασπιστούμε τις βασικές αρχές μας, αυτές που υπηρετούν την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ των λαών. Η φιλελεύθερη δημοκρατία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και πρέπει να επινοήσει ξανά και να ανανεώσει τον εαυτό της».

(ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI)

ΑΠΕ-ΜΠΕ/Αλέξανδρος Μπελτές

Απευθυνόμενη στους παρευρισκόμενους, ανέφερε ότι « απόψε, βρίσκονται εδώ πρόσωπα της Κοινωνίας των Πολιτών, στα οποία αναγνωρίζουμε τη Μεταπολίτευση, τις επιτυχίες της, αλλά και τις πληγές της» και τους διαβεβαίωσε ότι «το βλέμμα μας δεν στρέφεται μόνο στο παρελθόν και στον απολογισμό. Είναι προσανατολισμένο στο μέλλον της Πολιτείας μας, σε αυτά που έρχονται, τους φόβους και τις προσδοκίες του λαού μας. Οφείλουμε στους Έλληνες και στις επόμενες γενιές, που θα αναλάβουν τα βάρη της πατρίδας μας, μια συνέχεια αντάξια και ακόμη καλύτερη αυτών των πενήντα ετών. Αντλώντας δύναμη από το δημοκρατικό και φιλελεύθερο παράδειγμά τους και δίνοντάς του νέα πνοή, νόημα και ορμή».

Μετά την ομιλία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαιρέτισε τους παρευρισκόμενους πολιτικούς και τους αντιστασιακούς.

Αξίζει μάλιστα να τονιστεί ότι τα πηγαδάκια ήταν πάμπολλα, με τα αντίστοιχα… πράσινα να κεντρίζουν το ενδιαφέρον.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης συζήτησε για αρκετή ώρα με το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και πρώην πρόεδρο της Βουλής Απόστολο Κακλαμάνη.

Εντύπωση προκάλεσε και η θερμή συνομιλία μεταξύ του δημάρχου της Αθήνας με την Νάντια Γιαννακοπούλου και την Άννα Διαμαντοπούλου, με τους τρεις τους να διεκδικούν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.

Εκτός από τους καθιερωμένους επίσημους προσκεκλημένους έχουν επίσης προσκληθεί από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου:

  • Δήμαρχοι περιοχών, μεταξύ των οποίων ακριτικές, όπως η Ορεστιάδα, το Διδυμότειχο, η Χάλκη και η Κάσος, και μαρτυρικές, όπως τα Καλάβρυτα, που έχει επισκεφθεί η Πρόεδρος της Δημοκρατίας τα τελευταία δύο χρόνια.
  • Πλημμυροπαθείς από τη Θεσσαλία, ανάμεσά τους και ο 80χρονος Κώστας Τασσιόπουλος, που έσωσε ζωές με τη βάρκα του κατά τη διάρκεια της θεομηνίας, αλλά και οι γονείς της Εριέττας, του μοναδικού από τα 57 θύματα της τραγωδίας των Τεμπών που δεν έχουν εντοπιστεί ίχνη του, καθώς και εγκαυματίες και συγγενείς θυμάτων από την πυρκαγιά στο Μάτι.
  • Στους καλεσμένους περιλαμβάνονται φέτος και κάτοικοι χωριών, οι οποίοι συμμετείχαν εθελοντικά στις προσπάθειες για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στον Έβρο και περιβαλλοντικές οργανώσεις που διέσωσαν ζώα στο δάσος της Δαδιάς.
  • Ο Παναγιώτης και η Σωτηρία Αραμπατζή από το Διδυμότειχο και η Αθηνά Παπαχρήστου από το Μεσολόγγι, συνταξιούχοι που έκαναν σημαντικές δωρεές σε νοσοκομεία της περιοχής τους, συγκινώντας με το παράδειγμά τους.
  • Στη λίστα των προσκεκλημένων συναντάμε επίσης, συγγενείς θυμάτων του δυστυχήματος στη Λιβύη, συγγενείς πιλότων που έπεσαν στο καθήκον, καθώς και συγγενείς θυμάτων από τρομοκρατικά χτυπήματα.
  • Παράλληλα, έχουν προσκληθεί η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, που κέρδισε το Euro 2004 και οι παλαίμαχοι μπασκετμπολίστες Νίκος Γκάλης και Παναγιώτης Γιαννάκης, που κέρδισαν με την εθνική μας ομάδα το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα μπάσκετ το 1987. Επίσης, οι αρχηγοί των ομάδων Ολυμπιακού (ποδόσφαιρο) και Παναθηναϊκού (μπάσκετ) που κατέκτησαν φέτος ευρωπαϊκά τρόπαια (Conference League και EuroLeague), οι Ολυμπιονίκες Πύρρος Δήμας και Βούλα Πατουλίδου, καθώς και η Βερόνικα Αντετοκούνμπο, μητέρα του Γιάννη Αντετοκούνμπο.

Οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού

Ο πρωθυπουργός κατά την προσέλευσή του μίλησε στους δημοσιογράφους για το θέμα της επιλογής του Έλληνα Επιτρόπου στη νέα Κομισιόν με επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η χώρα θα έχει έναν Επίτροπο και το προνόμιο της επιλογής Επιτρόπου ανήκει αποκλειστικά στη χώρα. Η κάθε χώρα στέλνει ένα πρόσωπο», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, αλλά δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά του ούτε ως προς το ποιο πρόσωπο θα είναι αυτό, ούτε ως προς το χαρτοφυλάκιο, που διεκδικεί η Αθήνα. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη το χαρτοφυλάκιο», αρκέστηκε να πει.

Η ομιλία Σκακελλαροπούλου

Κατά την ομιλία υποδοχής, η κ. Σακελλαροπούλου τόνισε:

«Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα. Πενήντα χρόνια μετά την επάνοδο στην Ελλάδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, οι μνήμες παραμένουν ολοζώντανες. Μας γεμίζουν συγκίνηση και ευγνωμοσύνη σε όσους αγωνίστηκαν με αυτοθυσία απέναντι στη δικτατορία. Που βασανίστηκαν απάνθρωπα, όπως ο Σπύρος Μουστακλής, ο Αλέκος Παναγούλης, ο Σάκης Καράγιωργας. Τιμάμε όλους εκείνους, παρόντες και απόντες, που διακινδύνευσαν τη νεότητά τους, την ελευθερία και τη ζωή τους, για το καλό όλων μας. 

Ανακαλούμε, επίσης, με οδύνη το Κυπριακό, τη μεγαλύτερη και ανοικτή πληγή του ελληνισμού, πέντε δεκαετίες μετά την αποτρόπαιη τουρκική εισβολή. Η Κύπρος κέρδισε τη θέση που της αξίζει στην Ευρώπη. Είναι, όμως, ακόμη μια ημικατεχόμενη χώρα. Δεν ξεχνάμε ποτέ το πιο υψηλό εθνικό μας χρέος, την οριστική δικαίωση του κυπριακού αγώνα, στη βάση των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και του ενωσιακού κεκτημένου. 

Γιορτάζουμε σήμερα τη Μεταπολίτευση, την πιο ομαλή και προοδευτική περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας. Μια πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κατάκτηση των Ελλήνων. Με ορόσημο την καθολική απόλαυση της δημοκρατίας και την άρση των αποκλεισμών και των διακρίσεων. Το πολιτειακό επιλύθηκε, το Κομμουνιστικό Κόμμα νομιμοποιήθηκε, η εθνική αντίσταση αναγνωρίστηκε, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων καταργήθηκαν. Μπορεί αυτά να ηχούν τώρα αυτονόητα, αλλά υπήρξαν σημαντικά βήματα για μια Πολιτεία ελευθερίας και ισότητας. Οι αδιάβλητες εκλογές, η απρόσκοπτη εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία και η σταθερότητα του κοινοβουλευτισμού δείχνουν το βάθος και την αντοχή των δημοκρατικών μας θεσμών, ακόμα και σε δύσκολες στιγμές για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα.

Η Μεταπολίτευση είναι περίοδος διανοητικής ανάτασης. Τη λογοκρισία διαδέχθηκε η ελευθερία της έκφρασης, η άνοιξη στα γράμματα και τις τέχνες. Η ιδιωτική ζωή, τα ήθη και τα πρότυπα συμπεριφοράς, ξέφυγαν από τον συντηρητισμό του παρελθόντος. Η εκπαίδευση, προνόμιο άλλοτε των λίγων, κατέστη κοινό αγαθό και ιμάντας της κοινωνικής κινητικότητας. Οι Έλληνες απέκτησαν περισσότερες δυνατότητες και εμπλούτισαν τις παραστάσεις τους, σπούδασαν και ταξίδεψαν στο εξωτερικό.

Την ιστορία μας σημάδεψε, όσο κανένα άλλο γεγονός, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνέχεια στην Ευρωζώνη. Συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, στους θεσμούς, στις αντιλήψεις και στον τρόπο ζωής μας. Η ευρωπαϊκή και η ελληνική ταυτότητα δεν διακρίνονται, είναι αναπόσπαστες. Η χώρα μας παγίωσε την παρουσία της στην καρδιά της Ένωσης, αποτελώντας εγγυητή ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Οι Έλληνες πρέπει να είναι περήφανοι για όσα κατάφεραν. Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης άφησε πίσω της τη μεταπολεμική υστέρηση. Είναι πια μια άλλη Ελλάδα. 

Περάσαμε, ωστόσο, αυτόν τον μισό αιώνα, μεγάλες δοκιμασίες και ανατροπές. Βιώσαμε τις αλλεπάλληλες κρίσεις της εποχής μας, με κορυφαία τη δημοσιονομική. Αναμετρηθήκαμε με συσχετισμούς και παράγοντες εξωτερικούς, αλλά και με τις δικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Γίναμε μάρτυρες τραγικών συμβάντων, στο Μάτι και τα Τέμπη, που μας πλήγωσαν βαθιά. Τα τραύματα της Μεταπολίτευσης μας καλούν σε αυτοκριτική, αναστοχασμό και εγρήγορση. Μας υπενθυμίζουν τη σημασία των συναινέσεων και του γενικού συμφέροντος έναντι της μικροπολιτικής και της αδράνειας για λόγους πολιτικού κόστους. Όπως και το καθήκον μας για μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή πολιτικής βίας και αμφισβήτησης των θεμελιωδών αξιών του πολιτεύματός μας. Η ποιότητα της δημοκρατίας δεν είναι δεδομένη, ούτε η ιστορία έχει γραμμική εξέλιξη. Ιδίως σε έναν κόσμο μεταβατικό και μετέωρο.

Oι προκλήσεις είναι πολλαπλές και υπερβαίνουν τα εθνικά μας σύνορα. Η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει επαναστατικές αλλαγές σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, η εργασία, η εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, ανησυχούμε για τις στρεβλώσεις της, τη διάβρωση της δημοκρατίας και της προσωπικής μας σφαίρας από τις ψευδείς ειδήσεις, την υποκατάσταση του ανθρώπινου δυναμικού από τους αλγόριθμους. Η ακρίβεια, η μείωση της αγοραστικής δύναμης και το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στους κερδισμένους και τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης υπαγορεύουν την ανάγκη ρυθμίσεων και δημόσιων πολιτικών με άξονα την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα των ευκαιριών. Επιδιώκουμε ένα καλύτερο και αποτελεσματικότερο Κράτος, φιλικό στον πολίτη, δίκαιο, με βιώσιμη ανάπτυξη. Η κλιματική κρίση μας απειλεί υπαρξιακά. Δεν συγχωρείται στην αντιμετώπισή της καμία αναβλητικότητα. Απαιτείται διεθνής συντονισμός και καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης όλων μας. Στο μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα, η διαφύλαξη των συνόρων, μια υπόθεση ευρωπαϊκή, πρέπει να εναρμονίζεται με τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξίας. Τραγωδίες όπως της Πύλου προσβάλλουν τον πυρήνα του πολιτισμού μας. Οι ένοπλες συρράξεις στην Ουκρανία και το Ισραήλ και η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα αναδεικνύουν τις εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες, καθώς και την ευθύνη μας να υπερασπιστούμε τις βασικές αρχές μας, αυτές που υπηρετούν την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ των λαών. Η φιλελεύθερη δημοκρατία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και πρέπει να επινοήσει ξανά και να ανανεώσει τον εαυτό της. 

Απόψε βρίσκονται εδώ πρόσωπα της κοινωνίας των πολιτών, στα οποία αναγνωρίζουμε τη Μεταπολίτευση, τις επιτυχίες της, αλλά και τις πληγές της. Θέλω να τους διαβεβαιώσω ότι το βλέμμα μας δεν στρέφεται μόνο στο παρελθόν και στον απολογισμό. Είναι προσανατολισμένο στο μέλλον της Πολιτείας μας, σε αυτά που έρχονται, τους φόβους και τις προσδοκίες του λαού μας. Οφείλουμε στους Έλληνες και στις επόμενες γενιές, που θα αναλάβουν τα βάρη της πατρίδας μας, μια συνέχεια αντάξια και ακόμη καλύτερη αυτών των πενήντα ετών. Αντλώντας δύναμη από το δημοκρατικό και φιλελεύθερο παράδειγμά τους και δίνοντάς του νέα πνοή, νόημα και ορμή.

Σας ευχαριστώ».