Γράφει ο Eumilos
1.Νομικό πλαίσιο – τι ισχύει
Είναι γνωστό από το έτος 2014 μετά την φορολογική αλλαγή που επήλθε, ότι οι αγρότες που εισέπραξαν το προηγούμενο έτος ποσό επιδοτήσεων μεγαλύτερο από 5.000,00€ ή είχαν ακαθάριστα έσοδα ποσό μεγαλύτερο από το ποσό των 15.000,00€ € ( υπερέβησαν δηλαδή ένα κριτήριο ή και τα δυο ταυτόχρονα), έχουν την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων. Η υποχρέωση αυτή έχει ως άμεση συνέπεια την ένταξη στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ κάθε τρίμηνο, αλλά και την υποχρέωση καταβολής ενός ποσού 650,00, του λεγόμενου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο βεβαιώνεται ταυτόχρονα με το εκκαθαριστικό του φόρου εισοδήματος, όπως ισχύει δηλαδή και για όλους τους υπόλοιπους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις.
Ειδικά στην αρχή δόθηκε ένα χρονικό διάστημα χάριτος 5 ετών, ήτοι από το 2014 μέχρι το έτος 2018. Με το έτος 2018 τελείωσε η πενταετία και έτσι από φέτος το 2019 με την υποβολή της δήλωσης μέχρι 28/8/2020, υπάρχει υποχρέωση καταβολής από τους αγρότες και του ποσού αυτού και ήδη όσοι υπέβαλλαν τη δήλωση έχουν επιβαρυνθεί και με το ποσό αυτό το οποίο και ακόμη και μέχρι τώρα βεβαιώνεται, αφού όπως θα δούμε παρακάτω δεν έγινε αλλαγή στο ακόμη σύστημα της ΑΑΔΕ.
Πρόκειται για μια σημαντική επιβάρυνση και ειδικά, σε μια οικογένεια πχ που έχουν βιβλία και οι δυο σύζυγοι ή ένα τέκνο, (επιβαρύνονται και οι δυο), τότε το ποσό ανέρχεται σε 650,00+650,00=1.300,00€!, ένα θα λέγαμε ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο…., ειδικά σε αυτή τη συγκυρία που ζούμε σήμερα.
Μετά όμως από διαμαρτυρίες των αγροτών και με διάφορα υπομνήματα σε αρμόδιους φορείς, αλλά και λόγω του Covid -19, κατόρθωσαν να ψηφισθεί το άρθρο 8 του Ν. 4714/2020, Αναστολή υποχρέωσης καταβολής τέλους επιτηδεύματος για τους αγρότες κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ, και έτσι δόθηκε αναστολή καταβολής του ποσού, αλλά μόνο για το έτος 2019.
Μέχρι σήμερα ακόμη στο ΤΑΧΙΣ δεν πέρασε η αλλαγή, αφού το σύστημα επιμένει ακόμη και τώρα να βεβαιώνει το ποσό αυτό για το Τέλος. Αναμένεται μέχρι τις 20 Αυγούστου; τουλάχιστον να ενεργοποιηθεί η εφαρμογή στο ΤΑΧΙΣ και να σταματήσει και ο υπολογισμός του. (όπως ακριβώς έγινε και με την τακτοποίηση της προκαταβολής του φόρου).
- Σημαντικές εξαιρέσεις από το Τέλος Επιτηδεύματος των 650,00€.
Από το νόμο υπάρχουν σημαντικές εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του Τέλους, και αυτό για λόγους κοινωνικούς και φορο-ελάφρυνσης διαφόρων τάξεων, και είναι οι παρακάτω :
- Κατ αρχάς εξαιρούνται όλοι οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ, επειδή δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και οι οποίοι δεν τηρούν βιβλία.
- 2. Οι αγρότες, που τους υπολείπονται τρία χρόνια από την συνταξιοδότηση 65ο έτος, (όσοι δηλαδή είναι 62 ετών), όλοι οι γεννηθέντες το έτος 1957 και πριν, αρκεί να κλικαριστεί οπωσδήποτε, ο σχετικός κωδικός στη φορολογική δήλωση Ε1 (κωδ.027/028). Από την εξαίρεση αυτή επωφελείται μεγάλος αριθμός και αυτονόητο είναι ότι ευνοούνται και όλοι οι συνταξιούχοι-αγρότες με βιβλία, αφού υπερβαίνουν το ηλικιακό όριο.
- Οι αγρότες, μέλη συνεταιρισμών. Δεν φτάνει μόνο να είναι γραμμένος ο αγρότης στον συν/σμό, αλλά και να πουλά μεγαλύτερη από το 80% της παραγωγής του στον συνεταιρισμό.(ισχύει από το 2018 και πρέπει να κλικαρισθεί και ο σχετικός κωδικός 011 του Ε3, που έρχεται ενημερωμένος και δεν μπορεί να γίνει τροποποίηση.
- 4. Οι αγρότες, που εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς, στο μεσοδιάστημα της πενταετίας δηλαδή, το έτος 2019, 2018 κλπ, ισχύει δηλαδή και για αυτούς η 5ετία από την ένταξη. Με άλλα λόγια, οι νέοι αγρότες, έχουν απαλλαγή για τα πρώτα 5 χρόνια από την έναρξη στο κανοικό καθεστώς..
- 5. Οι αγρότες, με αναπηρία με ποσοστό μεγαλύτερο από 80%.
- Από το Τέλος επίσης εξαιρούνται όλοι οι αγροτικοί συνεταιρισμοί.
- 7. Τέλος, εξαιρείται και ο αγρότης με έδρα της εκμετάλλευσης σε χωριό με πληθυσμό κάτω των 500 κατοίκων. Αφήνουμε τελευταία για ανάλυση τη σημαντική αυτή εξαίρεση από το Τέλος Επιτηδεύματος, που έχει να κάνει με την έδρα που δηλώθηκε στη Δ.Ο.Υ.. και με τις παρακάτω προϋποθέσεις.
Ο νόμος ορίζει για το πληθυσμιακό κριτήριο των 500 κατοίκων:
…… Για την εξαίρεση από την καταβολή του τέλους επιτηδεύματος των εμπορικών επιχειρήσεων που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, λαμβάνονται υπόψη τα χωριά και νησιά όπως προβλέπονταν πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 2539/1997 (Α’ 244) για την εφαρμογή του σχεδίου «Καποδίστριας», και τα οποία αποτελούσαν αυτοτελή νομικά πρόσωπα, δηλαδή κοινότητες. Συνεπώς, αν κάποιο χωριό δεν αποτελούσε από μόνο του κοινότητα και άνηκε διοικητικά σε άλλη κοινότητα ή σε κάποιο δήμο, λαμβάνεται υπόψη ο πληθυσμός της κοινότητας (ή αντίστοιχα του δήμου) που υπαγόταν……
Με απλά λόγια λαμβάνεται υπόψη η τελευταία απογραφή του 2011 και στο όριο με τους 500 κατοίκους, υπάγεται η Καποδιστριακή κοινότητα με το σύνολο του πληθυσμού, όλων δηλαδή των επί μέρους οικισμών της, και όχι μεμονωμένα, ένας οικισμός της.(του χρόνου δηλαδή το 2021, που πέραν των άλλων, θα έχουμε ( εορτασμό των 200 ετών από την επανάσταση του 1821 κλπ, και απογραφή του πληθυσμού, οπότε μπορεί να έχουμε και πληθυσμιακές αλλαγές στις Καποδιστριακές κοινότητες.
Είναι γνωστό ότι η απογραφή στη χώρα μας, γίνεται από την ΕΛΣΤΑΤ κάθε 10 έτη, 2011, 2001, 1991, 1981 κλπ).
Παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Η Καποδιστριακή κοινότητα της Ερετρίας έχει πληθυσμό σύμφωνα με την απογραφή του 2011 συνολικά 550 κατοίκους. Αποτελείται από τα εξής χωριά : ο Αγ. Χαράλαμπος με 30 κατοίκους, η Ν. Αργιθέα 77, η Ασπρόγεια 178, η Ερέτρια 152 και ο Παλαιόμυλος 113. Οι αγρότες που έχουν έδρα σε ένα από τα χωριά αυτά, πχ στον Αγ. Χαράλαμπο με 30 κατοίκους, και ας έχει πληθυσμό το χωριό κάτω από το όριο, δεν εξαιρείται, υπάγεται στο τέλος, γιατί όλη η κοινότητα Ερετρίας στο σύνολό της, υπερβαίνει το όριο των 500 κατοίκων κατά 50 άτομα. (550).
Σημείωση. Σε κάθε περίπτωση πριν υποβληθεί η δήλωση, καλό είναι να γίνεται ο παραπάνω έλεγχος, μήπως κάποιος εντάσσεται σε κάποια από τις -7- περιπτώσεις απαλλαγής. Σημειώνεται επίσης ότι τα παραπάνω ισχύουν, όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά και για τους επαγγελματίες, τα καταστήματα, τις επιχειρήσεις και γενικά όλους όσους έχουν βιβλία.
- Καποδιστριακές κοινότητες της επαρχίας Φαρσάλων με βάση την απογραφή του 2011.
α. Εάν φέτος δεν δίνονταν η αναστολή, οι αγρότες που είχαν έδρα στις παρακάτω Καποδιστριακές κοινότητες, θα πλήρωναν κανονικά Τέλος Επιτηδεύματος, επειδή ο οικισμός τους ανήκει σε Καποδιστριακή κοινότητα που υπερβαίνουν το όριο των 500 κατοίκων και κατά συνέπεια είναι αυτοί που ΄΄επωφελούνται΄΄ από τη νέα διάταξη:
- i. Κοινότητα Κρήνης, 516 κάτοικοι (Αύρα 31, Κρήνη 485)
- ii. Κοινότητα Μ. Ευιδρίου, 614 κάτοικοι ( Ελληνικό 124, Λόφος 112, Μέγ. Ευίδριο 154, Μικ. Ευίδριο 187 και τα Πυργάκια 38)
iii. Κοινότητα Σταυρού, 602 κάτοικοι (Σταυρός 602)
- vi. Κοινότητα Βαμβακούς, 967 κάτοικοι (Βαμβακού 931, Δενδράκια 36, Σερίφης 0)
v.Κοινότητα Ερέτριας, 550, ( Αγ. Χαράλαμπος 30, Ν. Αργιθέα 77, Ασπρόγεια 178, Ερέτρια 152, και ο Παλαιόμυλος 113)
- vi. Και ο Δήμος Φαρσάλων 9.337. ( Φάρσαλα 9.298, Ρύζι 1, Σταθμός 38, Χαιδάρια 0)
Παρατηρούμε ότι μαζί με το Δήμο Φαρσάλων είναι -6- έξι ΟΤΑ, καθώς επίσης, ότι οι κοινότητες της Κρήνης και της Ερέτριας, υπερβαίνουν το πληθυσμιακό όριο για μόλις για 16! και 50 κατοίκους, αντίστοιχα.
β. Τέλος, σε περίπτωση που φέτος δεν δίνονταν αναστολή, οι αγρότες που είχαν έδρα στις παρακάτω Καποδιστριακές κοινότητες της επαρχίας Φαρσάλων, δεν θα πλήρωναν Τέλος Επιτηδεύματος, επειδή δεν υπερβαίνουν το όριο των 500 κατοίκων, και κατά συνέπεια δεν τους ΄΄ αγγίζει ΄΄ το τέλος , και είναι:
Κοινότητα Αμπελιάς 236 , Ναρθακίου 402, Κ. Βασιλικών 276, Πολυδαμείου 228, Σκοτούσης 356, Χαλκιάδων 363, Δασολόφου 297, Νεράιδας 179, Σκοπιάς 239, Βασιλί 327, Πολυνέρι 289, Υπέρειας 316, Διλόφου 253, Καλλιθέας 229, Βρυσιών 437, Αχιλλείου 208 , Ζωοδόχου Πηγής 184, Ρευματιάς 217 κλπ. Αυτονόητο είναι ότι ούτε και του χρόνου, αλλά, και ούτε μετέπειτα θα πληρώσουν..
- Η νομοθετική διάταξη για το Τέλος, όπως ισχύει σήμερα.
Άρθρο 8 Ν. 4714/2020. Αναστολή υποχρέωσης καταβολής τέλους επιτηδεύματος για τους αγρότες κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011 (Α΄152) προστίθεται εδάφιο και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους. Επίσης εξαιρούνται ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και η ατομική άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, εφόσον δεν έχουν παρέλθει πέντε (5) έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία (3) έτη από το έτος της συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65ο έτος της ηλικίας.
Από το φορολογικό έτος 2018 και εφεξής εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους οι αγρότες – μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016 (Α΄ 78), οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι σχολικοί συνεταιρισμοί του άρθρου 46 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167), οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τη μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ή Συνεταιρισμού Εργαζομένων, καθώς και οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως νομικής μορφής που βρίσκονται σε εκκαθάριση, πτώχευση ή αδράνεια. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος εφαρμόζεται αναλογικά η παρ. 2.
Ειδικά για το φορολογικό έτος 2019 εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος οι αγρότες κανονικού καθεστώτος για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται, είτε ατομικά είτε με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου, αλιευτικά σκάφη μέχρι δώδεκα (12) μέτρων, μεταξύ καθέτων.».
* Επισημαίνεται ότι το κέρδος από τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW (Φ/Β), θεωρείται κέρδος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και κατά συνέπεια το κέρδος αυτό από 1.1.2016, δεδομένου ότι και ο επαγγελματίας αυτός θεωρείται κατ’ επάγγελμα αγρότης, κατά συνέπεια ισχύει και εδώ η απαλλαγή.
- Επίλογος.
1. Η εφαρμογή ακόμη υπολογίσει τέλος επιτηδεύματος. Για όσους υπέβαλλαν δήλωση θα δοθούν οδηγίες για το πώς θα γίνει η διόρθωση, αλλά μάλλον θα απαιτηθεί η υποβολή τροποιητικής δήλωσης. Η άλλη περίπτωση είναι να υπολογισθεί αυτόματα από το σύστημα. Επισημαίνεται ότι για την διόρθωση της προκαταβολής, υποβάλλεται τροποιητική από τον ενδιαφερόμενο και αυτονόητο είναι ότι θα δουν μεγάλη μείωση στην έκδοση του νέου εκκαθαριστικού, αφού θα υπάρχουν αγρότες με διαγραφή του Τέλους, αλλά και με διαγραφή ή μείωση της προκαταβολής του φόρου (στη περίπτωση που φυσικά, που βεβαιώθηκε). Σε κάθε περίπτωση επειδή πέρασαν οι ημέρες, καλό να υποβληθεί η δήλωση και αργότερα γίνεται η τροποποιητική. Για την προκαταβολή δόθηκε προθεσμία μέχρι τέλος του χρόνου.
2. Από το νόμο δεν διευκρινίζεται, αλλά στην αναστολή πρέπει να υπάγονται όλοι οι αγρότες, και όχι μόνο οι κατά κύριο επάγγελμα, αφού δεν κάνει σαφή διάκριση η σχετική διάταξη του νόμου.
3. Οι αγρότες που είχαν βιβλία πριν το έτος 2014 και υποχρεώθηκαν σε βιβλία για δεύτερη φορά από το 2014 και μετά, πλήρωναν κανονικά τέλος επιτηδεύματος. Άγνωστο τι θα γίνει τώρα, εκτιμούμε ότι πάλι δεν θα εξαιρεθούν.
4. Αναμένεται από το επόμενο έτος η μείωση του ποσού του Τέλους Επιτηδεύματος, γιατί κλείνει πλέον μια ολόκληρη δεκαετία!!! Και να θυμίσουμε ότι ήταν στην αρχή προσωρινό μέτρο, και πάντα βέβαια πρέπει να τεθεί υπόψη των Θεσμών. ..
5. Υπενθυμίζεται ότι ήδη ενεργοποιήθηκε η ηλεκτρονική υπηρεσία έκδοσης Βεβαίωσης Επαγγελματία Αγρότη, αφού σε λειτουργία τέθηκε από την Δευτέρα 8 Ιουνίου 2020, η ηλεκτρονική υπηρεσία έκδοσης βεβαίωσης Επαγγελματία Αγρότη. Η συγκεκριμένη υπηρεσία έχει προστεθεί στις ψηφιακές υπηρεσίες της επίσημης ιστοσελίδας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα στον ηλεκτρονικό σύνδεσμο http://www.minagric.gr/index.php/el/eservisesmenu-2/mhtrooagrotonmenuκαι πλέον οι επαγγελματίες αγρότες που επιθυμούν να εκδώσουν τη σχετική βεβαίωση θα μπορούν να εξυπηρετούνται ψηφιακά, μέσω του υπολογιστή τους ή του κινητού τους τηλεφώνου. Σημειώνεται ότι η βεβαίωση που εκδίδεται ψηφιακά δεν χρήζει περαιτέρω επικύρωσης. http://www.minagric.gr/index.php/el/eservisesmenu-2/mhtrooagrotonmenu
- Τέλος, ποιος είναι ο κατ’ επάγγελμα αγρότης:
Σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 2 του ν.3874/2010, όπως αυτή ισχύει ύστερα από την αντικατάστασή της με την παρ.1α του άρθρου 65 του ν.4389/2016, προβλέπεται ότι επαγγελματίας αγρότης είναι το ενήλικο φυσικό πρόσωπο που έχει δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, (ΜΑΑΕ), εφόσον πληροί σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.
β) Ασχολείται επαγγελματικά με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του τουλάχιστον κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του.
γ) Λαμβάνει από την απασχόλησή του σε αγροτική δραστηριότητα το 50% τουλάχιστον του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του και
δ) Είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
ε) Τηρεί λογιστικά βιβλία, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Eumilos.